Finans piyasaları ve borsalar yatırımcının ve piyasanın ihtiyaçlarına göre hızla çeşitleniyor ve bu piyasalarda işlem gören enstrümanlar farklılık gösteriyor. Yatırımcının hangi piyasada hangi enstrümana yatırım yapacağının kararı ise yatırımcının getiri beklentisine ve katlanabileceği risk ilişkisine göre belirleniyor. Getiri beklentisi ve risk ilişkisine göre yatırımcının yer aldığı kaldıraçlı piyasalar arasında hangi piyasada olmalı noktasında tereddüte düştüğü iki piyasa var. Birisi küresel piyasa Forex ve diğeri yerel türev piyasa VİOP. Yatırımcının VİOP mu Forex mi sorusunun cevabını ise piyasa özellikleriyle birlikte işlem gören enstrümanların getiri potansiyelleri belirliyor. VİOP mu Forex mi sorusunun cevabını aslında yatırımcının kendisi vermeli. Yatırımcının VİOP mu Forex mi kararında yardımcı olacak karşılaştırmalı ana unsurları ise sıralayalım:

VİOP ve Forex’in ortak özellikleri…

Piyasa katılımcıları

VİOP ve Forex piyasasının katılımcılarını aynı kurumsal ve bireysel yatırımcılar oluşturuyor. VİOP ve Forex piyasalarının katılımcılarını şu şekilde sıralayabiliriz: Merkez bankaları, bankalar, sigorta şirketleri, hedge fonlar, uluslararası ve yerel fonlar, kurumsal ve bireysel yatırımcılar.

SPK denetimi ve Takas garantisi

Forex piyasası küresel bir finans piyasası olmakla birlikte Türkiye’den yapılan Forex işlemleri SPK denetimindedir. Forex işlemlerine aracılık eden kurumların faaliyet koşulları, teknolojik altyapısı ve çalışan personelin nitelikleri gibi birçok unsur SPK denetimine tabidir. Yine VİOP işlemlerine aracılık eden aracı kurumlar da (ki bu kurumların çok büyük kısmı aynı zamanda Forex işlemlerine aracılık yetki belgesine sahiptir) SPK kanunlarına göre faaliyet gösterirler. Aynı kanunlar kapsamında müşteri hesapları Takasbank’ta müşteri nam ve hesabına açılır. Yapılan işlemlerin hepsi SPK denetimindedir. Enstrümanların işlem alt limitleri ve kullanılan kaldıraç oranları ürün ve piyasa bazında SPK tarafından belirlenmiştir.

Forex ve VİOP’ta işlem yapma amaçları

VİOP mu Forex mi sorusunun cevaplanmasında yardımcı olacak diğer bir bilgide bu piyasada işlem yapma amacıdır. Piyasa katılımcıları her iki piyasada da piyasalar arasındaki farklılıklardan faydalanmak isteyen arbitrajcılar, spot piyasa risklerinden korunmak isteyen hedgerlar ve fiyat hareketlerinden faydalanmak isteyen spekülatörler oluşturuyor.

İşlem gören ürünler ve unsurları

VİOP piyasasında işlem gören varlıklar ile Forex’te işlem gören varlıklar benzer özellikler taşıyor. VİOP’ta işlem gören yatırım araçları arasında yer alan hisse senetleri, tahvil ve bonolar, pariteler, emtialar, ekonomik göstergeler ve endekslerin dayanak varlık olduğu işlem sözleşmeleri oluştururken Forex’te durum farklı değil. Yine Forex’te aynı dayanak varlıklar üzerinden geliştirilmiş türev ürünler işlem görüyor. Küçük bir ayrıntı ile Forex’te yüzlerce ürün işlem görürken VİOP’ta 30 kadar varlık işlem görüyor.

Kaldıraç Özelliği

VİOP ve Forex piyasaları türev  ve kaldıraçlı piyasalardır. Her iki piyasada da kullanılan kaldıraç oranları SPK tarafından belirlenmiştir. Forex’te kaldıraç oranları ortalama 1’e10 olarak belirlenmiştir. VİOP’ta ise kaldıraç oranları işlem gören ürüne göre değişmekle birlikte ortalam 1’e 10 ile 1’e 20 arasında fiyat hareketlerine göre teminatın sabit kalması nedeniyle değişmektedir.

Forex piyasasında kaldıraç oranlarının dışında işlem altı limiti uygulaması mevcuttur. Yatırımcı VİOP’ta alt limit uygulaması ile karşılaşmazken Forex işlemleri için alt limit 50 bin TL olarak belirlenmiştir.

Deneme hesabı

Forex piyasasında işlem tecrübesi olmayan veya işlem tecrübesini geliştirmek isteyen yatırımcılar için ücretsiz olarak deneme hesapta pratik imkanı mevcuttur Aynı durum VİOP’ta işlem yapmak isteyen yatırımcılar için de geçerlidir. Her iki piyasada da yatırımcı dijital ortamda sanal para ile online olarak gerçek piyasa koşullarında dilediği kadar pratik yapabilir. Yatırımcı deneme hesapta pratik yaparken aynı zamanda gerçek hesapta da işlem yapmaya başlayabilir.

Eğitim imkanı

Finans piyasalarında bilgi güçtür ve VİOP ve Forex piyasası finansal bilginin yoğun kullanıldığı piyasalardır. Yatırımcı bu piyasalarda işlem yapmak istediğinde şanslıdır çünkü her iki piyasada da yatırımcı ücretsiz olarak sunulan Forex ve VİOP eğitimlerinden, seminerlerden, webinarlarından, e-bültenlerden faydalanabilir. Bilinçli yatırımcı misyonu ile bazı aracı kurumlar tarafından sunulan VİOP ve Forex eğitimleri yatırımcının bu piyasalarda başarılı işlem stratejileri kurmaları üzerinde kurgulanmıştır.

Çift yönlü işlem

Fiyatlar hem düşerken hem de yükselirken yatırım yapma imkanı veren çift yönlü işlem özelliği iki piyasada da mevcuttur VİOP’ta da Forex’te de fiyatların hem yükselişi yönüne hem de düşüşü yönüne yatırım yapılabilir.

Emir çeşitliliği

Forex mi VİOP mu sorsusuna yardımcı olacak diğer bir kiriter emir çeşitliliğidir. Her iki piyasada da emir çeşitliliği zengindir.

Forex piyasası ile VİOP arasındaki farklar

İşlem büyüklüğü

VİOP ve Forex piyasalarında işlem gören ürünlerde işlem büyüklükleri lottur fakat Forex piyasasında lotlar, mini ve mikro lot olarak alt birimlere ayrılır. İşlem adımları da VİOP ile Forex piyasası arasında farklılık göstermektedir. Forex’te pip olarak bilinen en küçük fiyat hareketleri, VİOP’ta farklıdır.

Geniş işlem saatleri

Forex piyasası hafta içi 5 gün 24 saat açık bir piyasadır. Yatırımcı bu piyasada kesintisiz olarak haftanın 5 günü 24 saat işlem yapabilir. Diğer taraftan VİOP‘ta işlem saatleri gün içinde gerçekleşmektedir. Hafta içi 5 gün ve sabah 9:30 ile akşam 18:15 arasında gerçekleşmektedir. Bu saatlerin dışında VİOP kapalıdır ve yatırımcı gece yurtdışı piyasalarda fiyatların yönünü etkileyebilecek gelişmelere karşı aksiyon alabilme avantajına sahip değildir.

Likidite

Forex piyasası günlük 5.5 trilyon dolarlık işlem hacmi ile dünyanın en büyük ve en likit finans piyasasıdır. VİOP’ta ise işlem hacmi Forex ile karşılaştırdığınızda sınırlıdır.

Komisyon

Forex piyasasında komisyon ve benzeri ücretler yoktur. VİOP’ta ise yatırımcı işlem hacminin belirli bir oranında komisyon ücreti öder.

VİOP mu Forex mi ?

Yatırımcının VİOP mu Forex mi sorusunun cevabı aslında bu detaylarda saklıdır. Yatırımcı hangi piyasada olacağına portföy stratejilerine, getiri ve risk beklentisine ve psikolojik özelliklerine göre yapacaktır. Daha fazla bilgi için GCM VİOP’un üstün müşteri memnuniyeti odaklı çalışan müşteri temsilcilerinden bilgi alabilir, www.gcmyatirim.com.tr/viop adresini ziyaret edebilirsiniz.