VİOP’ta günlük uzlaşma fiyatı, VİOP’ta taşınan pozisyonların değeri, kar/zarar, teminat tamamlama seviyesi, sürdürme teminatının güncellenmesi gibi birçok yerde kullanılan bir fiyattır.

Uzlaşma fiyatının VİOP’ta kullanıldığı pek çok alan olması bu fiyatın hesaplanmasını daha hassas kılar. Peki, uzlaşma fiyatı nedir ve nasıl hesaplanır?

Uzlaşma fiyatı, VİOP’ta sözleşmelerin seans kapanmadan 10 dakika öncesine kadar gerçekleşen işlemlerin ağırlıklı ortalama fiyatıdır.  Gün sonunda teminatların güncellenmesi, kar ve zararın hesaplanmasında kullanılır.

VİOP’ta günlük uzlaşma fiyatının hesaplanması spot piyasalara göre farklılık göstermekle birlikte spot piyasa da kapanış fiyatı ile aynı işlevi görür fakat uzlaşma fiyatı burada farklı bir misyon üstlenir. Nasıl mı? Zarar eden pozisyonda teminat tamamlamaya ihtiyaç olup olmadığı uzlaşma fiyatı üzerinden belirlenir.

VİOP’ta günlük uzlaşma fiyatı üzerinden yatırımcının pozisyonları güncellenir. Böylece kar ve zarar günlük uzlaşma fiyatına göre hesaplanır. Karlılık durumunda kar artı olarak hesaba yansır fakat zarar durumunda zarar miktarı kadar VİOP müşteri hesabındaki bakiye eksilir. Müşteri hesabında serbest bakiye varsa zarar miktarı kadar tutar bakiyeden eksilir. Eğer serbest bakiye yok ise başlangıç teminatını eksiltir ki bu durumda teminat tamamlama çağrısı yapılır.

Teminat tamamlama çağrısı ne zaman yapılır?

VİOP’ta günlük uzlaşma fiyatı üzerinden güncellenen hesaplarda kar olması ya da olmaması durumunda teminat tamamlama çağrısı devreye girmez. Teminat tamamlama çağrısı sadece ve sadece zarar oluştuğunda hesapta serbest olarak bulunan bakiye zararı karşılamıyorsa yani başlangıç teminatının eksildiği durumlarda yapılır. Burada şu bilgiyi vermekte fayda var; VİOP’ta nakitler gün sonunda günlük faiz üzerinden nemalandırılır. Nemalandırma işlemi karın yansıdığı zararın düştüğü bakiyede yapılır.

Teminat tamamlama çağrısı aracı kurumlar tarafından ertesi gün sabah saatinde yapılır ve aynı gün içinde 13:30’a kadar teminatın tamamlanması istenir eğer teminat tamamlama çağrısına uyulmaz ise yatırımcının taşıdığı pozisyon eksik teminat kadar bozulur. 1 TL dahi eksik olsa tek kontrat bozulur. Yatırımcı çok fazla kontrata sahipse zararı karşılayacak oranda vadeli sözleşme bozulur. İsterseniz bir örnek ile açıklayalım;

Teminat tamamlama çağrısına uygulamalı örnek

Arçelik vadeli işlem sözleşmesi 1 lot

Arçelik vadeli işlem sözleşmesi başlangıç teminatı 265 TL

Cari (anlık) fiyatı 300 TL

Alım pozisyonu

Günlük Uzlaşma Fiyatı 297 TL

Kayıp 3 TL

Örneğimizde; VİOP’ta 1 adet Arçelik kontratında 300 TL’den alım pozisyonu alınıyor. Gün sonunda 3 TL değer yitiriyor ve 297 TL günlük uzlaşma fiyatı ile kontrat günü kapatıyor. Ertesi sabah (T+1) müşteri hesabında başlangıç teminatının üzerinde 3 TL’lik (zarar miktarı kadar) nakit olması gerekiyor. Eğer 3 TL’lik nakit yoksa işlem yapılan aracı kurum tarafından 3 TL yükümlülüğün tamamlanması için teminat tamamlama çağrısı yapılır. 3 TL nakit hesaba aktarıldığında ancak pozisyon taşınabilir. Teminat tamamlama çağrısına uyulmaz ise pozisyon otomatik olarak sistem tarafından kapatılır.

VİOP’ta günlük uzlaşma fiyatı ve teminat tamamlama çağrısı konusunda daha fazla bilgi için GCM Menkul Kıymetler’in sitesi www.gcmyatirim.com.tr/viop adresini ziyaret edebilirsiniz.